Dom Grecki: Wernisaż wystawy "Jedzie Jezus, jedzie..."- rzeźba Józefa Wrony

Muzeum Regionalne "Dom Grecki" organizuje wystawę "Jedzie Jezus, jedzie ..."- rzeźba Józefa Wrony z Tokarni w Wielki Poniedziałek - 25 marca o godz.18-ej.

Wstęp wolny!

JÓZEF WRONA - mieszka i tworzy w Tokarni, powiat myślenicki. Uznany rzeźbiarz-samouk, laureat licznych nagród artystycznych (m.in. Nagrody im. Oskara Kolberga i Nagrody Wojewody Krakowskiego). Pracuje jako kościelny przy miejscowym kościele
W 1968 r. zajął się rzeźbiarstwem.

Zainteresowanie się rzeźbą było przypadkowe. Jako młody chłopak oglądał na targach różne wyroby pamiątkarskie z drzewa. Postanowił sam wykonać podobne. Pierwszą rzeźbą, niezbyt jeszcze udaną, była głowa jelenia. Później wykonał dokładny model miejscowego kościoła będącego zabytkiem drewnianej architektury sakralnej z 2 poł. XVI w. Pracą tą zainteresował się proboszcz ks. Jan Mach, który zachęcił młodego kościelnego do rzeźbienia i który dla Józka stał się prawdziwym mecenasem gromadząc jego wszystkie prace przy kościele.

Nadzwyczaj szczęśliwym zbiegiem okoliczności było to, że Józef Wrona widząc w Muzeum Narodowym w Krakowie (Kamienica Szołayskich) rzeźbę Chrystusa Palmowego postanowił wykonać podobną. Około 1970 r. powstała naturalnej wielkości rzeźba Chrystusa siedzącego na osiołku umieszczonym na 4-kołowym wózku. Figurę tę zaczęto obwozić wokół kościoła podczas uroczystej procesji w Niedzielę Palmową. Ks. J. Mach zadbał również o wskrzeszenie starego zwyczaju święcenia wysokich, kilkumetrowych palm wielkanocnych ogłaszając wśród parafian konkursy na najładniej zdobioną palmę. Palmowa Niedziela w Tokarni szybko stała się nie tylko barwną uroczystością religijną, ale i sławną imprezą folklorystyczną, reaktywującą stare zwyczaje ludowe.

Ks. J. Mach nie ustawał w nowych pomysłach. W kościele i w kilku kaplicach przykościelnych gromadził różnorodne pamiątki historyczne, sztuki sakralnej, martyrologiczne, regionalne. Wykonawcą wielu prac związanych z tworzeniem przy kościele muzeum regionalnego był Józef Wrona. Otrzymał ponadto specjalne zamówienie na wykonanie stacji Drogi Krzyżowej, feretronów, rzeźb do kapliczek i rzeźb świętych i błogosławionych polskich. J. Wrona wyrzeźbił ponad 200 figurek przeważnie o 50 - 80 cm wysokości, polichromowanych, dość wiernie oddających charakter rzeźbionych postaci. Przez wiele lat nie uczestniczył w żadnych konkursach sztuki ludowej. Zadowalał się przeglądami swych prac urządzanymi we wsi i przy kościele. Pierwszy pokaz miał miejsce podczas dożynek gminnych w Tokarni w 1968 r., drugi dopiero 11 lat później w Muzeum Etnograficznym w Krakowie z okazji wystawy „Rolnik i jego praca". Od 1980 r. ilość wystaw i konkursów, w jakich J. Wrona zaczął brać udział, zwiększa się. Jego prace są pokazywane, oprócz Tokarni w Dobczycach, Rabce, Myślenicach, Krakowie, Nowym Sączu, Proszowicach, Niepołomicach, Lublinie. W wielu z tych miejscowości po kilka razy. Otrzymuje siedem razy I nagrodę, raz - II, po dwa razy III i IV, oraz pięć wyróżnień. W 1991 r. decyduje się wysłać swoje prace na ogólnopolski konkurs ogłoszony przez Zarząd Główny STL w Lublinie „Polscy święci w sztuce ludowej". Za cykl rzeźb „Poczet świętych polskich" otrzymuje I nagrodę. Kilka rzeźb J. Wrony trafiło na wystawy zagraniczne: Norymberga - 1984 r., Lipsk i Bratysława -1984 r., Wiedeń - 1984 r., Sztokholm - 1988 r., Eggenbur i Rauns (Austria) - 1992, 1993 r.

Największy zbiór rzeźb J. Wrony znajduje się w Tokarni, w kościele, w kaplicach. Cztery duże rzeźby ustawione są w plenerze.

Pojedyncze rzeźby J. Wrony znajdują się w kilku kościołach w Myślenicach, Nowym Sączu, Borzęcie, w muzeach w Płocku, Myślenicach, Krakowie i Lublinie, a także w kościołach, klasztorach i na cmentarzach za granicą; w Austrii, w Niemczech i we Francji. Rzeźba J. Wrony „Chrystus Palmowy na osiołku" ofiarowana została Papieżowi Janowi Pawłowi II, J. Wrona jest rzeźbiarzem pracowitym i skromnym. Nie zabiega o nagrody, których zresztą nie ma wiele. Poza nagrodami uzyskanymi za udział w konkursach sztuki ludowej otrzymał jedynie trzy nagrody: w 1987 r. Nagrodę Wydziału Kultury i Sztuki Miasta Krakowa, w 1992 r. Nagrodę Wojewody Krakowskiego w dziedzinie kultury i sztuki i w 1993 r., nagrodę im. O. Kolberga.
O twórczości rzeźbiarskiej J. Wrony ukazało się wiele artykułów w różnych czasopismach i wydany został piękny katalog dwujęzyczny, polsko-niemiecki „Józef Wrona, świąt karz ludowy z Tokarni" wydany przez Pax Christi w Wiedniu w 1992 r.

Od 1982 r. sukcesywnie buduje on na swej ojcowiźnie kaplice i rzeźby, inspirowany początkowo przez wielkiego miłośnika sztuki ludowej, ks. Józefa Macha. Jedną z ciekawszych kompozycji jest figura Chrystusa nauczającego z łodzi św. Piotra, do której realizacji artysta zbudował na stoku góry staw, doprowadzając wodę z potoku. Obecnie Kalwarię Tokarską tworzą figury i ich zespoły, znajdujące się w dużej części przy czarnym szlaku, z których najciekawsze to: Ukrzyżowanie – figura Chrystusa naturalnej wielkości, Powrót Syna Marnotrawnego, Święta Rodzina.